Prezentujemy zestawienie dostępnych dokumentów związanych z podejrzeniem łamania praw pracowniczych w Miejskim Ośrodku Kultury (MOK). Daje to zdecydowanie pełniejszy obraz całej sytuacji, bowiem nie wszystkie dokumenty były cytowane lub szeroko upubliczniane.
Całą sytuację należy rozpatrywać 
w kontekście tego co się wydarzyło w MOK oraz postawy i zachowania Prezydenta w tej sprawie.
- kontrole Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) z 2015 r. i 2017 r.,
- raport oraz protokoły z posiedzeń specjalnej komisji powołanej przez Prezydenta Olsztyna
- opinie organizacji i instytucji
- kontrole dotyczące spraw finansowych zlecone przez Prezydenta Olsztyna
Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy.
Miały miejsce dwie kontrole. Jedna w 2015 roku, gdy dyrektorem był Pan Marcinkowski, druga w 2017 roku gdy dyrektorem była Pani Kołodyńska.
2017
PIP-MOK 2017 cz.1 PIP-MOK 2017 cz.2 PIP-MOK 2017 cz.3
Kontrola została przeprowadzona w dniach 17 stycznia – 23 lutego 2017r. Przeprowadzono badanie ankietowe, przesłuchano w charakterze świadków obecnych i byłych pracowników MOK. Skontrolowano również przestrzeganie czasu pracy, przyznawanie nagród rocznych oraz premii uznaniowych. Protokół zawiera także wyjaśnienia dyrektor MOK do każdego stawianego jej zarzutu.
Kontrola zakończyła się wystąpieniem skierowanym do dyrektor MOK wnoszącym o usunięcie stwierdzonych uchybień. W protokole znajdują się również nakazy dotyczące ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia potencjalnie wypadkowego oraz poddaniu pracownika szkoleniu BHP przez osobę do tego wykwalifikowaną. Protokół zawiera także wystąpienie skierowane do Prezydenta miasta o „zapewnienie, (…) stosowania przez pracodawcę wobec zatrudnionych pracowników metod komunikacji i reguł postępowania zgodnych z zasadami współżycia społecznego.”
Wszystkie uchybienia zostały usunięte w ciągu miesiąca, a nakazy wykonane w terminach. Prezydent, w ramach wystąpienia skierowanego do niego przez inspektorów PIP, zobligował dyrektor MOK do udziału w organizowanym przez Urząd Miasta Olsztyna szkoleniu pt. „Rozpoznanie i przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji w pracy. Pracownik i pracodawca wobec zjawiska mobbingu”. Szkolenie miało miejsce 14 marca br. Pani dyrektor ukończyła to szkolenie. Miesiąc później Prezydent zwolnił dyrektor MOK.
W piśmie skierowanym do Przewodniczącej Rady Miasta oraz w uzasadnieniu decyzji o zwolnieniu dyrektor MOK, Prezydent powołuje się na naruszenie czci i godności pracowników oraz ich dyskryminowanie. Tymczasem raport PIP nie zawiera tych stwierdzeń, napisano ogólnie o naruszeniu zasad współżycia społecznego. Czy Prezydent miał zatem prawo użyć takich sformułowań, które mogły mieć wpływ na ocenę sytuacji?
2015
W październiku 2015 r. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła kontrolę w Miejskim Ośrodku Kultury. Wówczas również przeprowadzono badanie ankietowe, przesłuchano w charakterze świadków pracowników MOK, skontrolowano przestrzeganie czasu pracy, wynagrodzenie za pracę. Stwierdzono naruszenia przepisów prawa pracy w zakresie czasu pracy i wynagrodzenia za pracę. W związku z czym kontrola zakończyła się wystąpieniem skierowanym do dyrektora MOK wnoszącym o usunięcie stwierdzonych uchybień. Jak wykazała późniejsza kontrola nie wykonano 8 z 13 zaleceń, w tym podjęcia działań w związku z obowiązkiem pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi.
Czy Prezydent, w związku ze złamaniem prawa pracy, podjął wówczas równie zdecydowane kroki co teraz ?
Pomimo tego, że wyniki ankiet wskazywały na możliwość działań o charakterze mobbingu, a wśród zeznań pracowników znajduje się bardzo sugestywny opis sytuacji, wskazujący na możliwość istnienia mobbingu w MOK, Prezydent nie podjął żadnych działań.
Można polemizować czy była taka potrzeba, ponieważ dyrektor kończył już swoją kadencję, jednak naruszył przepisy prawa pracy, a wśród zaleceń pokontrolnych znalazł się punkt dotyczący obowiązku przeciwdziałania mobbingowi.
Co do ankiet przeprowadzonych w trakcie kontroli. W 2015 roku zadano dokładnie te same pytania co w 2017r. W tabelce znajduje się zestawienie porównawcze pytań i odpowiedzi obydwu kontroli. Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy
Dlaczego dwie prawie identyczne sytuacje Prezydent potraktował w tak diametralnie różny sposób?
Komisja.
Raport Komisji cz.1 Raport Komisji cz.2 Protokoły z posiedzeń komisji Korespondencja w sprawie legalności działań Komisji.
Komisja nie miała określonego regulaminu, ani procedur działania; została powołana do oceny czy zachowania wobec jednego z pracowników MOK nosiły znamiona mobbingu.
Swój plan działania, komisja ustaliła na pierwszym posiedzeniu w dniu 23 stycznia br. Przyjęto m.in., że komisja ustali listę osób, które mogłyby pomóc w wyjaśnieniu zarzutów – potwierdzić je lub im zaprzeczyć, wysłucha także wyjaśnień ze strony dyrektor MOK. Ustalono również, że zaproszenia na posiedzenia komisji będą przekazywane ustnie.
Z raportu komisji wynika, że przesłuchano jedynie pracowników wskazanych przez osobę zawiadamiającą o mobbingu, czyli potwierdzających słowa tej osoby. Komisja nie wysłuchała wyjaśnień innych pracowników, ani dyrektor MOK. Podważa to obiektywność raportu. Pomimo tego, komisja stwierdziła, że zebrane wyjaśnienia są niewystarczające do jednoznacznego zakwalifikowania zachowań wobec pracownika jako wypełniających definicję mobbingu.
Z doniesień prasowych można było wywnioskować, że wynik prac komisji był bardzo istotny przy podejmowaniu przez Prezydenta Olsztyna Piotra Grzymowicza decyzji o zwolnieniu dyrektor MOK. Tymczasem Prezydent, w wyjaśnieniu z dnia 24 kwietnia br., skierowanym do Przewodniczącej Rady Miasta Pani Haliny Ciunel, stwierdza, że wynik prac komisji nie był czynnikiem decydującym o wszczęciu procedury odwołania dyrektor MOK, a przesłuchania pracowników miały znikome znaczenie.
W takim razie, w jakim celu Prezydent powołał komisję?
Warto również zwrócić uwagę, na to że na raporcie z prac komisji nie widnieje data jego powstania. Można założyć, że musiał powstać przed 18 kwietnia, ponieważ w tym dniu ukazała się informacja o wszczęciu procedury odwołania dyrektor MOK. Tymczasem protokół przesłuchań, które miały miejsce 8 lutego został podpisany przez osoby zeznające dopiero 21 i 24 kwietnia. (!)
Wszystko powyższe dezawuuje całą pracę komisji i stawia pod znakiem zapytania wartość oraz legalność jej raportu.
Prośba Prezydenta do organizacji i instytucji o ich opinię w zakresie decyzji o odwołaniu dyrektor MOK.
Pismo Prezydenta Olsztyna przesłane organizacjom i instytucjom w sprawie odwołania Dyrektora MOK.
Można by oczekiwać, że chcąc poznać opinie organizacji Prezydent poda wszystkie dostępne fakty pod ich ocenę. Niestety w treści pisma Prezydent wymienia jedynie uchybienia stwierdzone przez Państwową Inspekcję Pracy oraz opinię powołanej przez siebie komisji. Nie wspomina, że wszystkie uchybienia zostały usunięte, a powołana przez niego specjalna komisja stwierdziła, że zebrane wyjaśnienia są niewystarczające do jednoznacznego zakwalifikowania zachowań wobec pracownika jako wypełniających definicję mobbingu, a jedyną instytucją władną do stwierdzenia czy mobbing miał miejsce jest Sąd Pracy.
Opinie organizacji i instytucji, do których skierowano prośbę o opinię.
Opinie organizacji i instytucji.
Opinie oceniające współpracę z MOK są zarówno negatywne, jak i pozytywne. Część organizacji zaufała Prezydentowi i na podstawie treści pisma do nich skierowanego poparła jego decyzję. Pozostała część nie czuła się upoważniona do wyrażania opinii w sprawie, którą powinien rozpatrzyć Sąd Pracy.
Tak jak w przypadku komisji tutaj również pojawia się dysonans co do istotności tych opinii. W artykule z dnia 18 kwietnia Prezydent mówi: “Te opinie i stanowiska nie są jednak wiążące przy podejmowaniu decyzji.” Tymczasem w piśmie skierowanym do Przewodniczącej Rady Miasta Prezydent pisze, że ostateczne decyzje zapadną po otrzymaniu odpowiedzi od organizacji i instytucji.
Które słowa były prawdziwe?
Kontrole zlecone przez Prezydenta Miasta.
Lista kontroli przeprowadzonych w instytucjach kultury. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli OK0772942017 (podwójna kontrola)
W okresie od 2009 do 2014 roku nie przeprowadzano żadnych kontroli w MOK.
W roku 2015 (przed zmianą dyrekcji) przeprowadzono dwie kontrole. Jedna z 22 czerwca 2015, dotyczyła wydatkowania dotacji podmiotowej na działalność instytucji oraz środków finansowych z dotacji celowej. Prezydent nie stwierdził uchybień. Druga dotyczyła skargi pracownika MOK skierowanej do Prezydenta Olsztyna. Sprawę skierowano do KW Policji, do sprawy załączono protokoły z kontroli przeprowadzonej przez PIP.
W 2016 roku (nowa dyrekcja) odbyła się jedna kontrola. Prezydent nie stwierdził uchybień.
W 2017 roku odbyły się dwie, a raczej trzy kontrole. Pierwsza dotyczyła sposobu wydatkowania pieniędzy pochodzących z dotacji celowej. Kolejna, przeprowadzona na polecenie Prezydenta, miała miejsce w dniu 17 maja, dotyczyła pełnomocnictwa i upoważnienia w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Kontrola się odbyła. Następnego dnia został zmieniony zakres tej kontroli i teraz dotyczyła już pełnomocnictwa i upoważnienia w zakresie prowadzenia spraw finansowych. Ta kontrola również się odbyła. Obydwie kontrole miały ten sam numer.
Podsumowując.
Bezpośredni nadzór nad Miejskim Ośrodkiem Kultury sprawuje Prezydent Olsztyna. Zawiadomienie o możliwości zaistnienia mobbingu w MOK wpłynęło do Prezydenta Olsztyna w listopadzie 2016 roku. W tym czasie miała miejsce kontrola ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, Prezydent powołał specjalną komisję, zlecił również przeprowadzenie kilku dodatkowych kontroli. Postępowanie nadal się toczy, nie zapadł żaden wyrok, a jedyną instytucją, która może go wydać jest Sąd Pracy.
Rozstrzygnięcie kwestii czy był mobbing, czy go nie było jest sprawą trudną, niejednoznaczną i wymagającą indywidualnego traktowania, o czym napisała specjalna komisja w swoim raporcie. Od Prezydenta należało zatem oczekiwać rzetelnego i bezstronnego podejścia celem wyjaśnienia całej sprawy.
Czy Prezydent spełnił te oczekiwania…?