Czy przestrzenie publiczne nadal będą służyć mieszkańcom? Takie pytanie nasuwa się patrząc na podejście Urzędu Miasta do ich budowy .
W ostatnich kilku miesiącach pojawiły się propozycje na zaprojektowanie dużych i ważnych przestrzeni publicznych Olsztyna:
- targowisko miejskie przy ul. Grunwaldzkiej,
- teren między Wysoką Bramą a Łyną,
- teren Warmii przy ul. Sybiraków.
Dla każdego z tych terenów przyjęto jednak różne “standardy” postępowania.
Wysoka Brama.
Tutaj, po kilku latach bałaganu, ogłoszono otwarty konkurs architektoniczny. W założeniach ma powstać przestrzeń parkowa z wyeksponowaniem przebiegu dawnych fortyfikacji miejskich, w szczególności rondeli przed Wysoką Bramą, dostępną dla osób niepełnosprawnych, z zaprojektowanymi elementami małej architektury oraz miejscami parkingowymi.
Pomimo wyjątkowo krótkiego terminu na zgłoszenia i niedostatecznej promocji konkursu, co objawiło się m.in. małą ilością zgłoszeń, powstała szansa na stworzenie wysokiej jakości przestrzeni publicznej służącej mieszkańcom. Wyniki konkursu poznamy niedługo.
Warto wspomnieć o terminach i finansach. Ogłoszenie o konkursie ukazało się 4 kwietnia, termin składania wniosków określono na 18 kwietnia, termin złożenia prac wyznaczono na 13 lipca, a rozstrzygnięcie konkursu przewidziano na 21 lipca. Razem 4 miesiące. Na cały konkurs przeznaczono 700 tys. złotych, w tym 81 tys, na nagrody.
Targowisko miejskie.
W październiku 2016r. wybrano projekt przebudowy targowiska w trybie zapytania ofertowego. Wybrano najtańszą ofertę. W dodatku przebudowę ograniczono tylko i wyłącznie do terenu targowiska, całkowicie pomijając jego otoczenie.
Zgodnie z wynikami wielostronnych prac nad Zintegrowanym Programem Rozwoju Przestrzennego Śródmieścia sprzed kilku lat, teren miał być zabudowany zgodnie z wynikami konkursu architektonicznego. W lutym 2017r., olsztyńskie stowarzyszenia (FRO, SARP, SPAK, FAN) oraz Rada Osiedla Grunwaldzkiego, wystosowały do Prezydenta Piotra Grzymowicza apel, w sprawie ogłoszenia otwartego konkursu architektonicznego na projekt zagospodarowania całego terenu między ulicami Grunwaldzką i Szarych Szeregów. Projekt uwzględniający wszystkie elementy tego terenu, a więc: targowisko, pumptrack, układ przystanków, powiązanie ze Starym Miastem, Dworcem Zachodnim. Niestety Prezydent nie przystał na niego. Tłumaczył to przede wszystkim brakiem czasu na przeprowadzenie procedury konkursowej w związku z koniecznością uzyskania dofinansowania zewnętrznego, a także brakiem funduszy. Zaproponował ogłoszenie konkursu na projekt terenu wokół tego co już zostało zaprojektowane! To tak jakby wg jednego projektu, zbudować salon i kuchnię, a resztę mieszkania zbudować według zupełnie innego projektu, licząc na to, że może będzie pasowało.
Od dnia złożenia apelu mijają 4 miesiące. Dokładnie tyle czasu przewidziano na całą procedurę związaną z projektem terenu przy Wysokiej Bramie. Jasne jest , że w tym czasie można było przygotować i przeprowadzić konkurs.
Brak funduszy? Znaleziono 17 milionów na budowę nowej ulicy. Na konkurs wystarczyłby zaledwie ułamek procenta tej sumy.
Teren „Warmii”.
Tu z kolei Urząd Miasta chce mieć projekt zanim pojawią się fundusze. Dlatego – jak twierdzą urzędnicy – otwarty konkurs architektoniczny będzie przeprowadzony z wyprzedzeniem. Dzięki temu znika presja czasu, co umożliwi spokojne projektowanie oraz udział mieszkańców w całym procesie. Pozornie wszystko wygląda znakomicie – wyciągnięto wnioski z wcześniejszych błędów, niestety to tylko pozory.
Dużą wątpliwość budzi ograniczenie projektu tylko do stadionu piłkarskiego oraz obiektów pomocniczych do jego pełnej obsługi. Tereny Warmii położone przy ul. Sybiraków są własnością miasta, a więc wszystkich mieszkańców. Zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wyraźnie mówią, że ten teren ma mieć charakter sportowo-rekreacyjny. Nie ograniczono się tylko i wyłącznie do piłki nożnej. Dlaczego więc przeznacza się je tylko na potrzeby jednej dyscypliny sportowej? Gdzie reszta? Gdzie miejsce dla mieszkańców?
W pełni zgadzamy się z architektami z SARP, którzy uważają, że powinna powstać koncepcja obejmująca cały dostępny teren. Koncepcja która uwzględniałaby również potrzeby mieszkańców, w tym m.in. połączenia spacerowe z Parkiem Jakubowo, miejsca do rekreacji, itp.
Dodatkowo same założenia konkursu budzą olbrzymie wątpliwości. Dlatego nie otrzymał on rekomendacji ze strony architektów, a wybrani przez Urząd Miasta sędziowie konkursu, zrezygnowali ze swoich funkcji!
Olsztyn otrzymuje nagrody i wyróżnienia za zagospodarowanie brzegów Jez. Ukiel. Wszyscy pamiętamy, że to jedyny projekt jaki powstał w wyniku otwartego konkursu architektonicznego, którego zasady zostały jasno określone, starannie przygotowane oraz konsekwentnie zrealizowane przez ten sam zespół architektów. Najważniejsze jest jednak to, że inwestycję doceniają mieszkańcy tłumnie odwiedzający to miejsce.
Dlaczego, w takim razie w stosunku do innych ważnych terenów miejskich, przeznaczonych dla mieszkańców, nie stosuje się tego samego, sprawdzonego podejścia? Przecież z nich też moglibyśmy być dumni.
Dokumenty:
List otwarty w sprawie projektu przebudowy Targowiska Miejskiego przy ul. Grunwaldzkiej.
Odpowiedź Prezydenta na apel cz.1