Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w wynikach badań przeprowadzonych w IV kwartale 2014r., na potrzeby stworzenia Planu Mobilności dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Olsztyna (MOF), „Dostępność, relacje i powiązania przestrzenne w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Olsztyna”
Na początek krótkie wyjaśnienie czym jest MOF. Jest to obszar, który tworzy miasto wraz z terenami wokół niego, powiązanymi ze sobą siecią ścisłych relacji gospodarczych, społecznych i międzyludzkich. MOF Olsztyna tworzy miasto Olsztyn z gminami: Dywity, Barczewo, Purda, Stawiguda, Gietrzwałd oraz Jonkowo. Jednym z elementów prawidłowego funkcjonowania MOF jest dostępność transportowa w jego obszarze.
Zapewne dla nikogo nie będzie zaskoczeniem fakt, że badania potwierdziły, iż głównym celem podróży mieszkańców MOF, zarówno jeżeli chodzi o pracę, naukę, zakupy, czy rozrywkę, jest Olsztyn, z każdego kierunku. Niestety badania potwierdziły również to, że dominującym sposobem przemieszczania się jest samochód. Przyczyną tego faktu jest słaba dostępność transportu zbiorowego, zarówno pod względem częstotliwości kursowania, okresu kursowania (słaba dostępność wieczorami i w dni wolne), obsługi mniej zaludnionych obszarów, słabej lub braku infrastruktury (przystanki, rozkłady jazdy).
Jak temu przeciwdziałać? Najważniejszą rzeczą jest zwiększenie atrakcyjności i dostępności transportu zbiorowego, zarówno szynowego (kolej), jak i kołowego. Aby to osiągnąć należy, na potrzeby transportu zbiorowego, poprawić infrastrukturę drogową i doprowadzić ją tam gdzie jej brakuje. Należy również dostosować częstotliwość i czas kursowania do potrzeb mieszkańców, a taryfa biletowa powinna być zintegrowana, tak aby była możliwa podróż na jednym bilecie w obrębie całego MOF. Istotna jest również infrastruktura towarzysząca, czyli schludne, zapewniające ochronę przed brzydką pogodą, przystanki autobusowe i stacje kolejowe, bezpieczne dojście do przystanków, czytelne rozkłady jazdy, dostępne na każdym przystanku. Ważnym elementem uzupełniającym system transportu zbiorowego powinien być rower publiczny, który stanowiłby dowóz do przystanków komunikacji zbiorowej, przede wszystkim kolei.
Dobrze zorganizowany transport zbiorowy jest najbardziej efektywnym, ekonomicznym i ekologicznym środkiem przemieszczania się ludzi.
Autorzy badania przeanalizowali również zjawisko suburbanizacji, czyli rozlewania się Olsztyna. Z badania wynika, że Olsztyn ma ujemne saldo migracji, czyli więcej mieszkańców się wymeldowuje niż zameldowuje. Odwrotnie rzecz się ma w gminach ościennych, w których saldo migracji jest zdecydowanie wyższe. Przekłada się to bezpośrednio na wzrost ilości podróży, tym samym wzrost liczby samochodów na drogach. Nie ma to nic wspólnego z rozwojem gospodarczym, jest to po prostu zmiana miejsca zamieszkania.
Gminy zachęcając do wyprowadzki z Olsztyna, zyskują nowych mieszkańców, wpływy do swoich budżetów, a od Olsztyna oczekują rozwiązania powstałych problemów komunikacyjnych. Jest to po prostu nieuczciwe. Tak być nie może.
Olsztyn jako miasto powinien prowadzić politykę zachęcającą mieszkańców do pozostawania w mieście, na zasadzie zapewnienia godnych warunków do życia i pracy. Natomiast gminy ościenne nie powinny prowadzić polityki zachęcającej do ucieczki z Olsztyna. To wszystko wymaga od wszystkich uczciwego zaangażowania, w zrównoważony rozwój całego MOF, w tym m. in. przeciwdziałaniu suburbanizacji Olsztyna.
Wyniki badań „Dostępność, relacje i powiązania przestrzenne w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Olsztyna”