W dniu 21.10.2011 r. koalicja stowarzyszeń oraz przedsiębiorców z Olsztyna zorganizowała konferencję dotyczącą skutków źle przeprowadzanych inwestycji drogowych. Apel oraz przesłanie tego spotkania prezentujemy w poniższym tekście.
—————————————————————————————————————————————————————————
——– Słowo „inwestycje” zwykle kojarzy się pozytywnie. Takim przecież jest w zamierzeniu. Inwstycje w miasto mają zwykle za zadanie polepszenie jego parametrów dla poprawy życia mieszkańców. Pojęcie to jednak często bywa używane instrumentalnie – zwłaszcza w naszej polityce – a skutki tego często są odwrotne do zamierzeń. We współczesnej Polsce najbardziej odczuwalnymi są obecnie inwestycje drogowe, z założenia mające poprawić działanie ruchu oraz zwiększyć jego bezpieczeństwo. Niestety w ramach tych realizacji często zapomina się o tych dla kogo one powstają a jeszcze częściej o tym gdzie powstają. Gwałtowny rozwój motoryzacji w naszym kraju – zamiast sprzyjać miastu coraz częściej je degraduje. Do tyczy to zwłaszcza centralnych partii miasta. Nie jest to demagogia. Zjawisko niszczenia tkanki miejskiej, skutkującego umieraniem śródmieścia znane jest w krajach zachodnich od lat czterdziestych XX wieku. Opisano je w wielu opracowaniach w wyniku których powstały skuteczne metody radzenia sobie z tym problemem. Tzw. Urban Sprawl (rozlewanie się miast), w Polsce znane również pod nieco szerszym pojęciem eksurbanizacji. To niekontrolowany rozrost przedmieść, zasilanych ludnością uciekającą min. z centrum miasta. Główna jego przyczyna jest od zawsze ta sama – zwiększenie ruchu w śródmieściu poprzez wprowadzenie tam całego ruchu samochodowego. Skutkiem tego jest obniżenie komfortu życia jego mieszkańców spowodowane hałasem, zagrożeniem bezpieczeństwa, zawłaszczeniem przestrzeni miejskiej, utrudnieniami w poruszaniu się, pogorszeniem środowiska itd. Z punktu widzenia mieszkańca wprowadzenie silnego ruchu w jego otoczenie to katastrofa. Prędzej czy później skutkuje to ucieczką na peryferia, a tym samym dołączeniem do grupy, która naturalnie najbardziej domaga się zwiększenia inwestycji drogowych.
„W warunkach wielkiego deficytu powierzchni transportowej, zwiększenie ilości lub szerokości dróg wywołuje w krótkim czasie zwiększony ruch, odpowiadający większej chłonności układu. Jeśli przepustowość dróg wzrośnie, wówczas wzrośnie też ruch, aż do osiągnięcia poprzedniego stanu nasycenia.”
Dr inż. Jacek Wesołowski; „Miasto w ruchu”Ciągłe budowy, które nigdy nie są wystarczające aby zapewnić płynność ruchu są również czynnikiem powodującym olbrzymie straty finansowe mieszkańców. Polskie prawo w tym zakresie kuleje. Tymczasem nawet w Olsztynie mamy nieustannie do czynienia z dowolnymi terminami budowy, zmieniającymi się pod wpływem różnych czynników. Wydarzenia losowe są tu oczywiście czymś naturalnym, jednak ich kosztów nie ponosi miasto ale głównie osoby uzależnione od dostępu do działającej infrastruktury. Należy zwrócić uwagę na ten aspekt przy każdej nowej inwestycji, która w ostatecznym rozrachunku może okazać się stratą. Przykłady przedsiębiorców z al. Wojska Polskiego lub ul. Artyleryjskiej pokazują drugą stronę wielkich inwestycji. Tymczasem straty te można było ograniczyć poprzez lepsze przygotowanie dokumentacji projektowej, uwzględniającej w większym stopniu czynniki społeczne i kulturowe. Od roku koalicja stowarzyszeń próbuje nawiązać dyskusję nad pomysłem realizacji tzw. „obwodnicy śródmiejskiej” (nazwa sama w sobie paradoksalna) jaką forsuje miasto. Niestety dyskusja na temat jej sensowności jest prowadzona przez władze na zasadzie z góry ustalonych decyzji, czego przykładem jest uzyskanie Pozwolenia na Budowę dla ul. Partyzantów. Pomysł poszerzania takich ulic śródmieścia uważamy za szkodliwy dla miasta i jego mieszkańców. Argumenty MZDiM przedstawiane min. na Platformie Konsultacji Społecznych są niespójne, często same sobie zaprzeczają. Wynika z nich rażący brak wizji przyszłości miasta, natomiast dominuje przeświadczenie, że pieniądze unijne należy wykorzystywać za wszelką cenę. Próbę obrony swoich racji podejmowali również wielokrotnie przedsiębiorcy, którzy – niestety bezskutecznie – zostali zepchnięci do roli malkontentów (tzw. NIMB) kontestujących dobre zamiary urzędników. Takie granie na populizmie i nastrojach społecznych uważamy za wysoce naganne i nieetyczne.
Nasza konferencja ma na celu:
- Doprowadzenie za pomocą mediów do rzeczowych rozmów, w ramach konsultacji społecznych, dotyczących ostatecznego kształtu układu komunikacyjnego Olsztyna.
- Pomoc przedsiębiorcom poszkodowanym przy realizacji przebudowy Al. Wojska Polskiego w uzyskaniu godziwych rekompensat.
- Doprowadzenie do rozwiązań systemowych dotyczących podobnych strat jakie wystąpią w przyszłości w związku z planowanymi inwestycjami i związanymi z tym ograniczeniami prowadzenia działalności gospodarczej. Uważamy, że mieszkańcy mają prawo mieć wpływ na planowanie, przynajmniej w takim stopniu aby ich prawa wynikające chociażby z płacenia podatków były respektowane w należytym stopniu.
Forum Rozwoju Olsztyna
Stowarzyszenie „Święta Warmia”
Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP Oddział Olsztyn
Stowarzyszenie „Obywatelski Olsztyn”
Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”
Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba”
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków Oddział Warmińsko-Mazurski
Warmińsko-Mazurski Oddział Stowarzyszenia Polskich Architektów Krajobrazu
Przedsiębiorcy prowadzący działalność w ciągu Al. Wojska Polskiego
Relacja z konferencji okiem olsztyńskich mediów: